Choroby i szkodniki jabłoni
Do najgroźniejszych chorób jabłoni należą: parch jabłoni i mączniak jabłoni.
Parch jabłoni jest chorobą grzybową, która atakuje zarówno liście jak i owoce, w mniejszym zaś stopniu młode pędy. Objawem choroby są plamki pojawiające się najpierw na liściach, później na owocach. Pierwsze plamki są oliwkowe, później oliwkowo-brunatne, a po pewnym czasie ciemnobrunatne. Drzewo silnie porażone przez parch traci liście już w połowie lata, a porażone owoce nie osiągają normalnych rozmiarów i ulegają deformacji. Źródłem zakażenia są opadłe liście, na których zimuje grzyb. Czas najważniejszych opryskiwań przypada zatem na tzw. zielony pąk kwiatowy, różowy pąk kwiatowy i pod koniec kwitnienia. Do oprysków stosuje się: Dodinox (0,15%) lub Kaptan zaw. 50 (0,3%) i od końca kwietnia do czerwcowego opadania zawiązków dodatkowo – Rubigan (0,03%).
Mączniak jabłoni jest także chorobą grzybową, która atakuje przede wszystkim młode pędy jabłoni. Jej objawem jest mączysty, biały nalot na wierzchołkach pędów, które nie rozwijają się normalnie. Porażone liście mają wygląd jakby były posypane mąką. Zwalczanie mączniaka jabłoni polega na starannym wycinaniu wszystkich – od chwili ukazania się pierwszych liści do kwitnienia – pędów z objawami choroby i ich paleniu oraz opryskach preparatem Bayleton 5 WP (0,075%).
Poza tym na jabłoniach mogą wystąpić: zgorzele kory, brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych i raki drzew owocowych.
Brunatna zgnilizna drzew jest chorobą grzybową, która atakuje przede wszystkim owoce jabłoni i grusz. Porażone owoce przybierają kolor brunatny, a na ich powierzchni występują charakterystyczne szare brodawki. Owoce te często zasychają na drzewie, tworząc tzw. mumie, które stają się rozsadnikiem choroby w następnym roku. Owoce porażone, a także mumie trzeba zbierać, zakopywać lub palić. Chorobę tę zwalczamy w okresie wegetacji przez opryskiwanie preparatami przeciw parchowi jabłoni.
Zgorzel kory i raki drzew owocowych powodują zamieranie korony na młodych gałęziach, a zwłaszcza na pniach. Zgorzel kory poraża głównie młode drzewa. Jeżeli kora, na skutek działania tych chorób, obumrze na większej części obwodu pnia lub dookoła pnia, to drzewo ginie. Rany spowodowane przez raka drzew owocowych powstają najczęściej w rozwidleniach konarów i gałęzi. Zwalczanie tych chorób polega na wycięciu chorej tkanki i zasmarowaniu rany farbą emulsyjną z dodatkiem 1% Topsinu M (na 1 kg farby dodajemy 0,1 kg preparatu).
Jednym z najgroźniejszych szkodników jabłoni jest owocówka jabłkóweczka (rys. 102). Motyl składa jaja na młodych zawiązkach owoców. Po kilkunastu dniach z jaj wylęgają się gąsiennice, które wgryzają się w owoce. Po żerowaniu opuszczają owoce i zimują pod korą. Wiosną następuje przepoczwarzenie. Najodpowiedniejszym momentem do zwalczania owocówki jabłkóweczki jest początek wylęgu gąsiennic z jaj – w fazie tzw. czarnej główki. Opryskuje się drzewo Owadofosem pł. (0,15%), Basudinem 25 EC (0,1%) lub Deci-sem 2,5 EC (0,05%).
Innym szkodnikiem jest kwieciak jabłkowiec. Jest to chrząszcz zimujący na pniach, w spękaniach kory i innych tego rodzaju kryjówkach. W okresie rozwijania się pąków kwiatowych samica składa do nich po jednym jaju. Z jaja tego wylęga się larwa, która wygryza pręciki i słupek. Uszkodzony pąk poznaje się łatwo, ponieważ nie rozwija się, a płatki brunatnieją. Larwa po dorośnięciu przepoczwarza się w zaschniętym pąku, a po kilku dniach wychodzi chrząszcz. Zwalcza się go przed lub w czasie pękania pąków, stosując oprysk Owadofosem pł. 50 (0,15%) lub Decisem 2,5 EC (0,05%). Kwieciaka można także niszczyć, zakładając na przedwiośniu opaski chwytne z papieru karbowanego. Opaski zakładane na pniu trzeba przeglądać wczesnym rankiem, gdyż później chrabąszcze rozchodzą się po drzewie (na noc kryją się ponownie w opaskach).
Do bardzo groźnych szkodników jabłoni należą przędziorki -malutkie pajęczaki, ledwo dostrzegalne gołym okiem. Przez ogrodników są one zwane czerwonymi pajączkami. Wysysają one soki z roślin, wyrządzając w ten sposób duże straty. Przędziorki zimują na pędach (w postaci czerwonych jaj). Zwalczamy je, gdy ich liczebność wynosi średnio powyżej pięciu na jednym liściu, w okresie różowego lub białego pąka – opryskami Roztoczola pł. 8 – 0,2% lub Torque -0,05% i następnie od końca kwitnienia do czerwcowego opadania zawiązków tymi samymi preparatami w takim samym stężeniu.