BRZOSKWINIA
Wysokość drzew brzoskwini wynosi od 4 do 8 m. Mają one system korzeniowy bardzo rozwinięty, wrastający głęboko na glebach lżejszych. Brzoskwinie mają pędy zielone lub czerwone, przypominające wierzbinę. Liście brzoskwini są lancetowate, podobne do liści wierzby, długości 7-15 cm, szerokości 2-4 cm; brzegi mają „piłko-wane”. U nasady blaszki liściowej znajdują się gruczołki o kulistym lub nerkowatym kształcie. Owocem brzoskwini jest pestkowiec osadzony na bardzo krótkiej szypułce, która przy zbiorze pozostaje na gałązce. Owoce są różnej wielkości, przeważnie o średnicy 5-8 cm, ciężarze 40-300 g. Skórka owocu jest omszona, rzadziej gładka, o zabarwieniu żółtozielonym ze słabszym lub żywszym rumieńcem. Owoce o gładkiej skórce noszą nazwę nektaryn. Brzoskwinie żyją przeciętnie około 30 lat, a czasem nawet 50. W naszych warunkach drzewa żyją najwyżej 16-20 lat. Charakterystyczną ich cechą jest krótki okres spoczynku. Wegetację rozpoczynają wiosną bardzo wcześnie – już w końcu marca i kwitną przed rozwojem liści, przeważnie pod koniec kwietnia. Brzoskwinie wchodzą w okres owocowania już w drugim roku po wysadzeniu na miejsce stałe. Przy troskliwej opiece, dobrej znajomości pielęgnacji i uprawy oraz właściwym doborze odmian można uzyskiwać z brzoskwiń prawie corocznie plony pięknych i smacznych owoców. Spośród drzew owocowych brzoskwinie, obok moreli, mają największe wymagania klimatyczne i z tego względu należy je sadzić tylko na najcieplejszych stanowiskach -miejscach nasłonecznionych i osłoniętych od silnych wiatrów. Wymagają gleb ciepłych, głębokich i żyznych, o poziomie wody gruntowej poniżej 2 m i odczynie zbliżonym do obojętnego. Dobrze rosną na glebach o podłożu wapiennym. Szczególnie zimy o dużych wahaniach temperatury są dla brzoskwiń najbardziej niebezpieczne. W okresie głębokiego spoczynku zimowego drzewa brzoskwiń mogą wytrzymać temperatury do – 20°C, natomiast po ustąpieniu spoczynku, na przedwiośniu, po okresach ociepleń, temperatury wynoszące kilka stopni poniżej zera mogą spowodować już większe uszkodzenia. Przemarznięciu ulegają wtedy najczęściej pąki kwiatowe, a nawet młode zawiązki owoców. Te uszkodzenia są głównymi przyczynami słabego, nie w każdym roku, owocowania.
Drzewka brzoskwiń należy sadzić w rozstawie 4X2 lub 4X3 m, tylko jednoroczne, gdyż starsze źle się przyjmują, i nieco głębiej niż rosły w szkółce. Drzewka sadzone jesienią należy obsypać ziemią, aby wokół każdego utworzył się kopczyk o wysokości około 50 cm. Część drzewka wystającą ponad kopczyk należy okręcić słomą lub papierem. Sposób formowania i cięcia brzoskwiń został omówiony wcześniej.
Grupa odmian podstawowych zalecanych do amatorskiej uprawy obejmuje następujące odmiany:
Reliance – jest to odmiana uważana za najbardziej odporną na mróz z odmian o żółtym miąższu owoców. Średnio wczesna, dojrzewa na początku sierpnia.
Redhaven – odmiana amerykańska. Drzewo rośnie silnie, tworząc koronę kulistą bardzo zagęszczoną. W okres owocowania wchodzi już w drugim roku po posadzeniu i owocuje obficie. Owoce są duże, złocistożółte z jaskrawym, czerwonym rumieńcem. Miąższ jest pomarańczowy, soczysty, orzeźwiający, korzenny, aromatyczny, bardzo smaczny, dobrze odchodzący od pestki. Owoce dojrzewają w drugiej dekadzie sierpnia. Czasami bardzo trudno określić termin zbioru, gdyż owoce bardzo wcześnie się zabarwiają. Zbiera się je w miarę dojrzewania, stopniowo.
Veteran – odmiana kanadyjska. Drzewo rośnie dość silnie, tworząc koronę kulistą, średniej wielkości. Liście duże, z ostro zakończonym wierzchołkiem, o powierzchni falistej i zmarszczonej oraz o brzegach drobno karbowanych. Drzewa owocujące wymagają silnego cięcia i dobrego nawożenia, szczególnie potasem. Wydaje owoce średniej wielkości, o ciężarze 90-120 g, kuliste, nieregularne, z jedną połówką zwykle silnie rozrośniętą. Skórka jasnopomarańczowa, z jaskrawym rumieńcem, rozmytym i kropkowanym, pokrywającym znaczną część powierzchni. Miąższ żółtopomarańczowy, przy pestce zielonkawy z czerwonymi żyłkami, średnio ścisły, włóknisty, soczysty, słodki, lekko kwaskowaty, aromatyczny, smaczny, częściowo przylegający do pestki. Owoce dojrzewają w drugiej lub trzeciej dekadzie sierpnia.
Rakoniewicka – jest to odmiana polska, polecana tylko dla rejonów cieplejszych. Drzewa rosną silnie i są odporne na choroby. Może być rozmnażana z pestek, ponieważ dość wiernie powtarza cechy mateczne. Owoce wydaje średniej wielkości, kuliste, jasnozielone z karminowym rumieńcem, smaczne. Dojrzewają na początku września.
Z grupy odmian uzupełniających i perspektywicnych dobór wymienia trzy odmiany:
Kijowska Wczesna – pochodzi z Rosji. Drzewo rośnie dość silnie, tworząc koronę kulistą, nieco rozłożystą, silnie zagęszczoną. W okres dojrzewania wchodzi w drugim roku po posadzeniu. Owocuje obficie i regularnie. Wymaga silnego cięcia i dobrego nawożenia. Owoce średniej wielkości, kuliste lub nieco wydłużone, z wyraźnym czubkiem. Skórka zielonkawobiała, z jaskrawo-czerwonym, marmurkowym rumieńcem na prawie całej powierzchni, silnie, jasno omszona, mocna i gruba. Miąższ kremowobiały, średnio ścisły, rozpływający się, aromatyczny. Owoce dojrzewają w drugiej połowie lipca.
Soczysta – również pochodząca z Rosji. Drzewo tworzy koronę szeroką, zagęszczoną. W okres owocowania wchodzi bardzo wcześnie i owocuje bardzo obficie, regularnie. Wydaje owoce średniej wielkości, kuliste, regularne, lekko ścięte na wierzchołku. Skórka jasnozielona z jaskrawym, karminowym, kropkowanym i paskowanym rumieńcem na prawie całej powierzchni owocu, silnie omszona. Miąższ kremowobiały, bardzo słodki, soczysty, z przyjemnym kwaskiem, orzeźwiający. Dojrzewa na początku sierpnia.
Meredith jest to odmiana amerykańska. Drzewo rośnie niezbyt silnie, zaczyna owocować wcześnie, regularnie i obficie. Owoce wydaje duże, ciemnopomarańczowe z czerwonym rumieńcem. Miąższ jest żółty, słodko-kwaśny, soczysty, smaczny. Owoce d