CZEREŚNIA
Czereśnie mają podobne wymagania glebowe jak grusze. Na glebach gliniastych i ilastych czereśnie rosną silnie, ale łatwo marzną i ulegają gumozie oraz innym chorobom. Nie znoszą zarówno gleb wilgotnych, jak i za suchych oraz zakwaszonych.
Rodzaj czereśnia ma wspólną z wiśnią nazwę łacińską – Cerasus. Do tego rodzaju należy tylko jeden dziko rosnący gatunek – Czereśnia Ptasia, która dorasta do wysokości 30 m. Z czereśni tej wyprowadzono wszystkie szlachetne odmiany i wiele form ozdobnych. Drzewa szlachetnych odmian czereśni dorastają najczęściej do dużych rozmiarów, dlatego też nie są zalecane do sadzenia w małych ogródkach. Regulamin Pracowniczego Ogrodu Działkowego podaje, że czereśnie powinny być sadzone w odległości 5 m od granicy działki.
Wytyczne Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców do zagospodarowania i modernizacji działek w stałych pracowniczych ogrodach działkowych nie zalecają uprawy na działce czereśni, ponieważ jedno drzewo zajmuje powierzchnię około 100 m2, a więc około 1/3 działki. Kształt korony czereśni bywa kulisty lub jajowaty. Drzewa żyją przeważnie 25-30 lat, w sprzyjających zaś warunkach dłużej. Wegetację rozpoczynają na ogół wcześniej niż wiśnie. Czereśnie wchodzą w okres owocowania wcześnie i przeważnie owocują regularnie, corocznie. Szlachetne odmiany czereśni są na ogół mało odporne na mróz i choroby. Wymagania glebowe i klimatyczne czereśni są dość wysokie, na ogół podobne do grusz. Najlepiej udaje się na stanowiskach i glebach ciepłych, żyznych i o uregulowanych stosunkach wodnych. Zależnie od cech owocu szlachetne odmiany czereśni dzieli się na dwie grupy: o owocach miękkich, tzw. sercówki i o owocach twardych, tzw. chrząstki, czyli chrupki.
W związku z dużymi rozmiarami drzew w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach i na uczelniach rolniczych podjęto prace nad ograniczeniem wzrostu czereśni, uwieńczone już pewnymi, pozytywnymi rezultatami. Można również stosować odpowiednie działania powodujące względne zahamowanie wzrostu czereśni.
I tak na przykład po posadzeniu, od 3-4 roku, należy przyginać końce wszystkich pędów (łącznie z przewodnikiem). Podobny efekt uzyskujemy zakładając w końcu maja sieć rybacką na koronę drzewa. Sieć przygnie pędy, a przez to osłabi ich wzrost, jednocześnie ochroni owoce przed ptakami. Oczywiście sieć taką zdejmujemy po zbiorach owoców i przechowujemy do następnego roku.
W doborze odmian dla pracowniczych ogrodów działkowych i przydomowych zalecane są trzy odmiany: Rivan, Kunzego i Biittnera Czerwona.
Rivan jest to nowa odmiana szwedzka. Tworzy koronę foremną, kulistą, dość luźną, ze sztywnymi, wzniesionymi gałęziami. W okres owocowania wchodzi wcześnie, zwykle w 5 roku po posadzeniu. Owocuje obficie, prawie corocznie. Dostatecznie wytrzymała na mróz i mało podatna na choroby. Wydaje owoce średniej wielkości lub duże, 4,2-5,2 g, foremne, sercowate. Skórka ciemnoczerwona lub ciemnowiśniowa, prawie czarna, lśniąca, ścisła. Strona przednia owocu wyraźnie wypukła, z dość szeroką bruzdą ostro wcinającą się w linię szwu, szczególnie w części przyszypułkowej. Czubek owocu ostry, ze znakiem posłupkowym umieszczonym na powierzchni, szczytowo. Miąższ ciemnoczerwony z jaśniejszymi żyłkami, nieco chrząstkowaty, soczysty, winny bez goryczki, smaczny, dobrze odchodzący od pestki. Sok barwny. Owoce dojrzewają w końcu maja lub na początku czerwca, równomiernie. Na ogół nie pękają.
Odmianą wczesną jest Kunzego. Jest ona dotąd stosunkowo mało rozpowszechniona, mimo nadzwyczaj smacznych owoców, świetnych na kompoty. Drzewo rośnie bardzo silnie. Tworzy koronę szerokostożkowatą, o giętkich, rosnących w górę konarach. Końce gałązek, szczególnie w dolnych częściach korony, zwisają. Liście charakterystyczne – wąskie i wydłużone, nieco łódkowato zgięte wzdłuż nerwu głównego, rzadko, głęboko, ostro, podwójnie ząbkowane. W okres owocowania wchodzi wcześnie. Owocuje bardzo obficie, wydając owoce średniej wielkości lub duże, 4,5-5 g, tępo sercowate. Średnie wymiary 20-22X5-19 mm. Skórka jasnożółta, pokryta karminowym rumieńcem, przez który przeświecają jaśniejsze kropki i kreseczki, lśniąca, cienka, elastyczna. Miąższ jasnożółty, dość ścisły, bardzo soczysty, słodki, delikatnie aromatyczny, bardzo dobrze odchodzący od pestki. Sok bezbarwny. Owoce dojrzewają przeważnie w ostatniej dekadzie czerwca, równomiernie. Pozostawione dłużej na drzewie czerwienieją, stają się piękniejszej smaczniejsze. Odmiana dostatecznie wytrzymała na mróz i odporna na raka bakteryjnego.
Najpóźniejszą z tych trzech odmian jest Buttnera Czerwona, zwana też Hiszpańską Prążkowaną. Drzewo rośnie bardzo silnie. Tworzy koronę początkowo szerokostożkowatą, z upływem lat kulistą, spłaszczoną, rozłożystą, z lekko zwisającymi gałęziami. W okres owocowania wchodzi dość późno. Owocuje bardzo obficie, regularnie. Na mróz jest dostatecznie wytrzymała i mało podatna na raka bakteryjnego. Wydaje owoce duże lub bardzo duże, 6-9 g, typowo sercowate, z ostrym czubkiem. Skórka żółta, lśniąca, pokryta rozległym, czerwonobrązowym, centkowanym i prążkowanym rumieńcem, który w pełni dojrzałości owocu jest ciemnoczerwonobrązowy i pokrywa całą jego powierzchnię. Miąższ żółty, zaczerwieniony przy pestce, chrząstkowaty, soczysty, winnosłodki, lekko aromatyczny, bez goryczki, bardzo smaczny, dość dobrze odchodzący od pestki. Sok bezbarwny. Owoce dojrzewają przeważnie w drugiej dekadzie lipca. Zupełnie nie pękają w czasie deszczów.
Nową odmianą perspektywiczną o dużych walorach smakowych jest Merton Premier. Jest to odmiana angielska wchodząca wcześnie w okres owocowania, dojrzewająca w drugiej połowie czerwca. Wydaje owoce duże, o zabarwieniu brązowoczarnym. Ponieważ trwają jeszcze próby nad tą odmianą, nie jest ona szerzej znana. Ma ładne owoce i odznacza się dużą wytrzymałością na mróz.