Gatunki wierzb, ich specyficzne cechy i zastosowanie

Wierzba migdałowa (w. trójpręcikową) (Salix triandra) Nazwa wzięła się stąd, że jej liście podobne są do liści migdałowca, cechują się bowiem soczystą zielenią i z reguły są najszersze pośrodku. Pędy są długie i mocne. W stanie dzikim rośnie jako krzew, rzadziej jako drzewo do 5 m wysokości. Jest jedynym gatunkiem wierzby posiadającym trzy pręciki w męskich kwiatach, dlatego nazwano ją wierzbą trójpręcikową, po łacinie Salix triandra. Jej kolejną charakterystyczną cechą jest kora, która na starych pniach odpada płatami, a pod nią pokazuje się intensywny kolor pomarańczowobrązowy. Gałęzie są gładkie, zielonkawożółte do czerwonawych. We Francji jest około 25 różnych podgatunków wierzby migdałowej. Jednym z nich jest wierzba mała szara, chętnie wykorzystywana do celów plecionkarskich. We wschodnich Niemczech chętnie jest używany podgatunek Pross. Ze względu na tendencję do silnego rozgałęziania wierzba migdałowa powinna być sadzona gęsto, krzew przy krzewie. Długość prętów plecionkarskich wynosi od 0,80 do 1,80 m. Zastosowanie: do wykonywania wiązań, do wyrobów z wikliny zielonej (niekorowanej), długie pręty używane są do budowy ogrodzeń.

Wierzba amerykańska (Salix americana)

Pod względem osiąganych rozmiarów oraz formy liści przypomina wierzbę migdałową, jest jednak oddzielnym gatunkiem. Przywóz wierzb i innych roślin z Ameryki był właściwie zakazany, jednak pod koniec XIX w. – jak powiada anegdota – plecionkarz–koszykarz Ernst Hoedt, używając podstępu, przywiózł ją z Ameryki Północnej do Niemiec. Ze świeżo ściętych prętów wierzby uplótł luźny koszyk, który podczas podróży stale moczył. Po przybyciu na miejsce rozplótł koszyk, a jako sadzonek użył nieuszkodzonych prętów. Wierzba ta była uprawiana najpierw w rejonie Poznania. Stamtąd rozprzestrzeniła się w ostatnich dziesięcioleciach pod nową nazwą – wierzba amerykańska – po całej Europie.
W stanie dzikim rośnie jako zwarty krzew. Typowe są dla niej zabarwione na czerwono wierzchołki pędów, które w okresie wzrostu są wygięte w kształcie haczyka. Od późnego lata zielone witki zmieniają barwę, zaczynając od wierzchołka – końce witek stają się czerwonawe, przechodząc w kierunku nasady w kolor brązowy.
Zastosowanie: wyplatanie koszyków i innych wyrobów plecionkarskich; często jest używana w formie okorowanej (białej i gotowanej).

Wierzba purpurowa (Salix purpurea) Ma ona najcieńsze pędy spośród wszystkich wierzb uprawnych. Posiada również największą ilość podgatunków (wierzba uralska, zielona wierzba purpurowa, wierzba cesarska itd.), które często tworzą też najdelikatniejsze witki, osiągające długość od metra do trzech metrów. Są to zazwyczaj pędy bez gałęzi bocznych, o miękkim miąższu i o bardzo dobrych właściwościach plecionkarskich. Kora jest najczęściej zielona, ale również z jednej strony jasnoczerwona po ciemnopurpurową (stąd też się wzięła nazwa gatunku).
Od późnego lata pędy zabarwiają się, zaczynając od nasady i przybierając najróżniejsze odcienie czerwieni. Zastosowanie: koszyki i inne wyroby z wikliny niekorowanej.

Wierzba długokończysta (Salix dasyclados)

Wymaga ona wilgotnej i bogatej w składniki odżywcze gleby. Na takim podłożu dostarcza plonów, jakich nie osiąga żaden inny gatunek wierzby. Krzew lub drzewo o wysokości 3-4 m, odznacza się masywnym wzrostem. Wierzchołki młodych pędów pokryte są silnym filcowatym nalotem. Kora jest gładka, zielona, a meszek szary. Ten wschodnioeuropejski gatunek wierzby późną jesienią zrzuca liście – około 14 dni przed innymi wierzbami plecionkarskimi, dzięki czemu można ją najwcześniej ścinać.
Zastosowanie: bardzo dobra do korowania (wiklina biała i gotowana), nadaje się na meble i inne wyroby, a z powodu długich prętów dobra jest też do wykonywania struktur żywych.

Wierzba wiciowa, powszechnie zwana konopianką (Salix viminalis)

Obok wierzby amerykańskiej jest ona najczęściej używaną wierzbą wikliniarską. Nazwa konopianka wynika z podobieństwa jej liści do liści konopi. Pędy są cienkie i mocne. Jeśli nie jest ścinana, to jako krzew osiąga wysokość do 10 m. Pień oraz proste gałęzie są gładkie, szarobrązowe do szarozielonych. W zależności od odmiany pędy mogą być też oliwkowozielone, szarozielone do czerwonobrązowych. Jednak jesienią pędy wielu odmian można rozpoznać po jaskrawozielonym i żółtozielonym kolorze. Mogą mieć długość od 1,40 m do 4 m. Zastosowanie: nadaje się na żywe struktury (ogrodzenia, tunele, wigwamy, pawilony itd.), na duże obiekty rustykalne, jak również do korowania (konopianka królewska, wierzba energetyczna).

Wierzba biała zwisająca (Salix alba var. vitellina)

Występuje w formie drzewiastej jako pocłgatunek znanej wierzby białej. Korona o dużej objętości, najczęściej jest jednak silnie rozgałęziona. Jest jednym z najbardziej włóknistych gatunków wierzby. Wcześniej była używana do produkcji koszy na węgiel oraz koszy do użytku w przemyśle i rolnictwie. Jej pędy są złociste, a w kierunku wierzchołka stają się czerwonawe. Jeśli ktoś będzie miał szczęście, to u starego wikliniarza znajdzie jeszcze uprawę wierzby białej zwisającej. Zastosowanie: z powodu złocistej kory wyroby z niej są bardzo atrakcyjne. W mniejszych europejskich winnicach bywa nadal używana do podwiązywania latorośli.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *