Wpływ cięcia na jakość owoców

Za pomocą cięcia można skutecznie regulować wielkość owoców. Cięcie wykonane zimą lub na wiosnę zmniejsza liczbę kwiatów na drzewie, a więc i owoców, dzięki czemu każdy z nich wyrasta. Dodatnie działanie cięcia na wielkość owoców uwidacznia się przede wszystkim w latach obfitego plonowania drzew. Jeśli plonowanie jest skąpe, to nawet na drzewach nie ciętych owoce są duże. Zwykle w miarę starzenia się drzew owoce są coraz drobniejsze. Zjawisko to określa się potocznie drobnieniem owoców. Intensywne cięcie przeciwdziała drobnieniu owoców takich odmian jabłoni jak: Oliwka Inflancka, Melba, Wealthy, Spartan, Jonatan; grusz odmian Faworytka i Konferencja; śliw odmiany Węgierka Wangenheima.

Poprawę wielkości owoców można najłatwiej uzyskać przez skracanie i usuwanie drobnych gałązek owoconośnych. Dobre rezultaty daje wycinanie krótkopędów starych, a pozostawianie młodszych, przede wszystkim zaś tych, które osadzone są na dwuletnich przyrostach (tabela). Wycinanie starych pędów i pozostawienie młodych skutecznie przeciwdziała drobnieniu owoców porzeczek czarnych. Jednym z celów cięcia jest poprawienie wybarwienia owoców. W starszych sadach jabłoniowych nie można uzyskać bez cięcia ładnych, rumianych jabłek.

Jedynie młode, kilkuletnie jabłonie nie wymagają cięcia dla poprawienia wybarwienia jabłek, a nawet przeciwnie najładniejsze jabłka wyrastają na drzewach nie ciętych. Jeśli korony młodych drzew nie są cięte, to ich gałązki są wtedy długie, wiotkie, pokryte niemal wyłącznie krótkopędami. Korony są luźne, co sprawia, że promienie słoneczne z łatwością przenikają do ich środka. Mała objętość koron w tym wieku również ułatwia przenikanie światła słonecznego do wszystkich gałązek. Jabłka dzięki temu mają piękny rumieniec. Niektóre sposoby cięcia, obejmujące na przykład skracanie pędów, mogą pogorszyć wybarwienie jabłek na młodych drzewach. Skracanie pędów daje w efekcie korony zwarte ze sztywnymi konarami i licznymi intensywnie rosnącymi pędami, które uniemożliwiają przenikanie promieni słonecznych w głąb korony. Jabłka są wtedy gorzej wybarwione niż na drzewach nie ciętych.

 

Przedstawione wyżej obserwacje odnoszą się do drzew młodych, w wieku od 1 do 6 lat. Na drzewach starszych sytuacja jest odmienna.

Jeśli jabłoń szczepiona jest na podkładce silnie rosnącej lub nawet na półkarłowej, to po sześciu latach ma ona koronę średnicy 3-4 metrów, a również jej wysokość dochodzi do 3 metrów. Od tej pory promienie słoneczne z trudem przenikają do jej wnętrza. Dolne i środkowe gałęzie cierpią z powodu niedostatku światła. Brak światła uniemożliwia wykształcanie się ładnych jabłek (tabela).

W naszych warunkach klimatycznych do gałązek powinno dochodzić co najmniej 50% światła słonecznego, aby na jabłkach mógł powstać rumieniec. W partiach korony, gdzie wskutek zacienienia dociera mniej niż 50°/o światła jabłka mają zaledwie ślady rumieńca, a tam, gdzie światła dociera mniej niż 30°/n owoce są nie tylko zielone lecz również niewyrośnięte. Pomiary nasłonecznienia w sadach owocujących wykazują, że na wielu drzewach nie ma warunków do wykształcenia się ładnych jabłek.

Nasłonecznienie wewnątrz koron starych drzew i wybarwienie jabłek można skutecznie poprawić przez odpowiednie cięcie. Obejmuje ono rozluźnienie korony, ograniczanie jej wielkości oraz korygowanie kształtu. Rozluźnienie powinno polegać na wycinaniu grubych gałęzi, a nawet konarów. Cięcie drobnych pędów u starych drzew wpływa dodatnio na wielkość owoców, ale nie poprawia rumieńca. Dopuszczalna wielkość koron zależy od rozstawy drzew w sadzie. W starych sadach, które sadzone są w rozstawach 10X10, 8X8 lub 8X6 m średnica koron może się wahać w granicach od 6 do 8 m bez obawy wzajemnego cieniowania się drzew i wynikających stąd ujemnych skutków. W sadach intensywnych, gdzie rozstawy wynoszą od 6X4 do 4X3 m, trzeba bardzo pilnować aby korony mieściły się w granicach od 4 do 3 m średnicy.

Nadmierna wysokość drzew może być przyczyną złego wybarwienia się jabłek. W starych sadach drzewa nie powinny być wyższe niż 3—4 m, a w intensywnych sadach niskopiennych — 2,5—3 m. W sadach szpalerowych wysokość ścian nie powinna być większa niż 0,7 szerokości międzyrzędzi; powinna być przy tym zachowana proporcja między wysokością i miąższością ścian szpalerowych. Przy wysokości 3 m, miąższość nie powinna przekraczać 1,5 m.